کوتاه‌سازی فرآیندهای قضایی، اصل اساسی برای تحقق عدالت
حجت‌الاسلام محسنی‌اژه‌ای بر ضرورت کوتاه‌سازی فرآیندهای قضایی برای تسریع در تحقق عدالت تأکید کرد و گفت: بخشی از این اصلاحات نیازمند قانون‌گذاری است اما بسیاری با تدبیر قابل انجام است.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین غلامحسین محسنی اژه‌ای، در اختتامیه همایش رؤسای دادگستری‌های سراسر کشور با محوریت نظارت و ایجاد وحدت رویه قضایی در دیوان عالی کشور، ضمن تشریح روش‌های پیشگیری از اطاله دادرسی و کاهش ورودی پرونده‌ها به مراجع قضایی اظهار کرد: کوتاه کردن فرآیندهای قضایی اصل مهمی برای تسهیل و تسریع دسترسی مردم به عدالت است. برخی از این تقلیل فرایندها نیازمند اصلاح یا وضع قانون است، اما بسیاری را می‌توان با تدابیر و تمهیدات مناسب اجرا کرد.
وی افزود: گاه به قضات ما دو یا سه ابلاغ مضاعف داده می‌شود و قاضی با حجم بالای پرونده‌ها باید با دقت، سرعت و جامعیت رأی صادر کند؛ اینجا ارزش روحیه جهادی، دلسوزی، دغدغه‌مندی و دانش قاضی مشخص می‌شود. ما نیز موظفیم شرایط را برای ارائه آموزش‌های به‌روز و حین‌خدمت به قضات فراهم کنیم. باید در آموزش قضات نوآوری و ابتکار داشته باشیم و اقتضائات فناورانه روز را در نظر بگیریم؛ نمی‌توان با روش‌های 10 سال پیش قضات را آموزش داد.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین محسنی اژه‌ای بیان کرد: در ساختار قضایی، فضا را کاملاً باز می‌کنیم تا افراد خوش‌فکر، جوان، پرانرژی و آگاه به مقتضیات زمان به کار گرفته شوند. ما معتقدیم لزوماً فردی که در جایگاه قضایی بالاتری است، از درک و فهم قضایی و حقوقی بیشتری نسبت به همکاران خود برخوردار نیست.
رئیس قوه قضاییه با آسیب‌شناسی درخواست‌های اعمال ماده 477 گفت: همواره به مقامات قضایی ذی‌صلاح تأکید دارم که اگر مراجع قضایی زیرمجموعه‌شان به دفعات آرای خلاف بیّن شرع صادر کنند و درخواست‌های اعمال ماده 477 افزایش یابد، باید موضوع را به‌صورت دقیق آسیب‌شناسی کنند و به‌سادگی از آن نگذرند. گاه میان مرجع صادرکننده رأی و مرجع بالاتر درباره خلاف بیّن شرع بودن رأی اختلاف‌نظر وجود دارد؛ باید با بررسی و بحث فراوان، از دامنه این اختلافات کاست.
وی افزود: یکی از راه‌های کوتاه کردن فرآیندهای دادرسی و جلوگیری از اطاله دادرسی، دقت در تعیین صلاحیت‌هاست. نباید قاضی پرونده‌ای را دو ماه نگه دارد و سپس اعلام کند که رسیدگی به آن در صلاحیت او نیست. قاضی باید در همان ابتدا بررسی کند که آیا پرونده در صلاحیت اوست یا خیر.
رئیس قوه قضاییه در پایان به مقامات قضایی توصیه کرد: همه مقامات، مسئولان و همکاران قضایی به صیانت از مجموعه قضایی توجه ویژه‌ای داشته باشند. اگر دیدیم همکارمان در آستانه لغزش است، با نیت خیرخواهانه دست او را بگیریم و تذکر دهیم، نه با هدف مچ‌گیری یا زمین زدن او.
